به گزارش خبرگزاری مهر، به نقل از مرکز عالی اطلاع‌رسانی و روابط عمومی دانشگاه ادیان و مذاهب، اثر حجت‌الاسلام والمسلمین محمد مسجدجامعی، مشاور عالی ریاست دانشگاه با عنوان «ایران و جهان عرب؛ تحولات عربی و ژئوپلیتیک ایران» منتشر و در دسترس علاقه‌مندان قرار گرفت.
این کتاب که درباره مسئله ژئوپلیتیک ایران و ارتباط آن با جهان عرب به نگارش درآمده، دارای سه بخش است. بخش اول کتاب را مقالات نگارنده کتاب در طول چند سال اخیر تشکیل می‌دهد.
این بخش دارای چهار فصل است و در مجموع، ۲۲ مقاله را در بر می‌گیرد. نویسنده در فصل اول این بخش به مسئله ژئوپلیتیک ایران پرداخته و مقالاتی در باب بهار عربی و تحول در ژئوپلیتیک ایران، ایران و ژئوپلیتیک تشیع، منطق قدرت و منطق انقلاب، ما و مسیحیان خاورمیانه، ایران و سیاست منطقه‌ای فرانسه و بالاخره ایران و اقلیت‌های دینی را پیش روی خواننده قرار داده است.
فصل دوم در مورد سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران است و شامل مقالات ذیل است: سیاست خارجی؛ موقعیت موجود: اهداف و آرمان‌ها، ایران و مصر: واقعیت‌ها و آرمان‌ها، با زائران ما چگونه رفتار می‌کنند، چه سیاستی در قبال مصر باید اتخاذ کنیم، چه سیاستی باید در قبال عربستان اتخاذ کنیم، عربستان تهاجمی شده: تحول در سیاست سنتی، ما و همسایگان جنوبی ما: کدامین راهبرد، سیاست خارجی و انسجام اسلامی، ایران: سیاست خارجی و سیاست دینی.
نگارنده در فصل سوم به تحولات خاورمیانه پرداخته است و مقالاتی را ارائه نموده که بیشتر ناظر به مسائل اعراب خاورمیانه است. سیر تحولی اندیشه سلفی: سلفیه ایدئولوژیک، چنین است جهان پرتعارض عرب، منطقه قطبی شده، بایدها و نبایدهای رفتاری ما، اعراب به ایران چگونه می‌نگرند، و در نهایت، ایران به اعراب چگونه می‌نگرد، از جمله این مقالات است. در آخرین فصل که میراث ایران نام دارد، مقالاتی هم‌چون شاه‌کارهای هنری‌مان را حفظ کنیم و به یاد یک عالم مغربی ایران‌دوست به نگارش درآمده است.
بخش دوم کتاب شامل متن سخنرانی‌های نویسنده در کنفرانس‌های مختلف است. این بخش دارای دو فصل است و در فصل اول به ضرورت حضور مسیحیان خاورمیانه در منطقه پرداخته شده است. این فصل شامل این مباحث است: تحولات عربی و موقعیت مسیحیان، ما و مسیحیان منطقه خاورمیانه و در نهایت، ما و کلیسای ارتدوکس روس. در فصل دوم هم به رابطه متقابل سیاست و فرهنگ پرداخته شده و موضوعات ذیل مورد بررسی قرار گرفته است: ایران و منطقه شکننده‌اش، سنت فلسفی ایران، تحولات عربی: چالش‌های توسعه نامتوازن و بالاخره خشونت و افراط‌گرایی: ریشه‌ها. در مجموع مطالب مطروحه در هفت کنفرانس در این بخش گردآوری شده است.
سومین و آخرین بخش کتاب در بردارنده مصاحبه‌های نویسنده است و در قالب چهار فصل و مجموعاً ۲۱ مصاحبه با روزنامه‌ها، مجلات و خبرگزاری‌های گوناگون فراهم آمده است. فصل اول، نگاهی به رابطه ایران و اعراب نام دارد و در آن مصاحبه‌هایی با عناوین اعراب مشکلات سیاسی با ایران را مذهبی می‌کنند، راه‌های تنش‌زدایی در مناسبات ایران و اعراب، پیامدهای قطبی شدن منطقه، بحران یمن و رابطه ایران و عربستان و بالاخره پیامدهای مواضع سیاسی و رسانه‌ای ایران برای شیعیان جمع‌آوری شده است. دومین فصل با عنوان ماجرای تحولات عربی شامل مصاحبه‌هایی با عناوین ذیل است: تحولات جهان عرب، از دمشق تا رباط، نگاهی به قطب‌بندی‌های سیاسی بعد از تحولات منطقه، سال ۲۰۱۱: سال بهار عربی، خوش‌بینی به تحولات جهان عرب ساده‌انگاری است و نهایتاً جهان عرب به کجا می‌رود.
مؤلف، فصل سوم را به کشورهای عرب منطقه اختصاص داده است. موضوعاتی هم‌چون مسئله مهاجرت: پناه‌جویان سوری، بررسی تحولات تونس، پدیده مهاجرت در شمال و جنوب مدیترانه، نقش مهاجرت در تعامل جوامع مدیترانه، سعودی‌ها آسیب‌پذیرتر از آن‌اند که می‌گویند؛ باثبات‌تر از آن‌چه ما می‌انگاریم، تعامل با مصر جدید سخت‌تر از مصر دوران مبارک است و در پایان، عامل تضعیف اخوان‌المسلمین سیاست‌های خودش بود، در این فصل مطرح شده است. و بالاخره آخرین فصل از کتاب، مباحثی است در باب داعش و جریان‌های افراطی که شامل عناوین کنش و واکنش با جریان‌های اسلامی، مغرب عربی و افراط‌گرایی سلفی، دیپلماسی تهاجمی سعودی با بن‌بست مواجه می‌شود، خلافت، شاه‌کلید تئوری بنیادگرایان است و داعش: بستر تحولی و آینده آن می‌باشد.
گفتنی است این کتاب را مؤسسه انتشاراتی اطلاعات با همکاری محققین مؤسسه مطالعات راهبردی اسلام معاصر در سال ۱۳۹۵ منتشر و در ۴۸۶ صفحه و شمارگان هزار نسخه به بازار کتاب عرضه شده است.
نظر شما